Tarafsız ve Bağımsız Bir Yargı İçin Hâkimler ve Savcılar Kurulunun Etkinliğinin Güçlendirilmesi Projesi
Hâkimler ve Savcılar Kurulunun 2024 – 2028 dönemine ait stratejik planında Amaç (A6) “Kurumsal Altyapı Ve Kapasiteyi Güçlendirmek” başlığı altında insan kaynakları kapasitesinin geliştirilmesi, kurumsal kültürün güçlendirilmesi ve kurulun yapısal ve kurumsal etkinliğinin artırılması hedeflerine yer verilmiştir.
Alan taraması aşamasında bulunan bu proje ile yukarıda belirtilen hedeflerle uyumlu çalışmalar yapılması, bu kapsamda Hâkimler ve Savcılar Kurulunun kurumsal yapısı ve işleyişi ile ilgili mevzuatı, Avrupa Birliği standartları ile karşılaştırmak suretiyle proje kapsamında yeniden gözden geçirmek, Hâkimler ve Savcılar Kurulunun kurumsal iç işleyişinde zaman ve süreç yönetimi açısından verimliliği arttırmak, Hâkimler ve Savcılar Kurulunda görev yapan tetkik hâkimi ve müfettişlerin mesleki performanslarının geliştirilmesi hedeflenmiş, bu kapsamda çeşitli eğitim programları düzenlenmiş ve ihtiyaç duyulan alanlar tekrar revize edilmiştir.
Tarafsız ve Bağımsız Yargı İçin Teftiş Standartlarının Geliştirilmesi Projesi
Yargı organının işlevini etkin ve verimli şekilde yerine getirmesi hukuk devletinin en temel gereklerindendir. Yargının hem bağımsız ve tarafsız olabilmesi, hem de ülkenin her yerinde eşit şekilde iyi işleyebilmesi ise, yasama ve yürütme organından ayrı olarak, yargı organı içinde faaliyet yürüten bir denetim mekanizması ile mümkün olabilmektedir. Söz konusu denetim işlevi hâlihazırda Hâkimler ve Savcılar Kuruluna bağlı olan Teftiş Kurulu Başkanlığı vasıtasıyla sağlanmaktadır.
Ayrıca Hâkimler ve Savcılar Kurulunun 2024 – 2028 dönemine ait stratejik planında Amaç (A4) “Yargının Etkinlik Ve Verimliliğini Artırmak” başlığı altında teftiş sistemi güncellenerek geliştirilmesi hedefine yer verilmiştir.
Alan taraması yazım aşamasında bulunan bu proje ile yukarıda belirtilen hedefle uyumlu çalışmalar yapılması, mevcut teftiş sisteminin bütün yönleriyle analizi ve teftiş sistemine ilişkin mevzuatın Avrupa Birliği üye ülkelerinin en iyi uygulamaları doğrultusunda gözden geçirilmesi öngörülmüş, bu kapsamda ilgili ulusal ve uluslararası kuruluşlar ile temasa geçilmiştir. Teftişin sonuçları olan disiplin ve terfi sistemin kalitesindeki artış da yargıya duyulan güveni arttıracaktır. Bu şekilde yargının hesap verebilirliği de güçlenecektir. Bu genel hedefe ulaşmak için alt hedefler ile projenin gerçekleşmesi öngörülmüştür.
Yargı Etiği Farkındalığının Artırılması Projesi
Hâkimler ve Savcılar Kurulunun 2024 – 2028 dönemine ait stratejik planında Amaç (A2) “Yargıya Güveni Artırmak” başlığı altında Hedef (H2.2) yargı etiği müessesesinin güçlendirilmesi hedefine yer verilmiştir. Ayrıca stratejik plana göre hâkim ve Cumhuriyet savcılarının, Türk Yargı Etiği Bildirgesinde yer alan ilkeleri ihlal ettikleri iddiası ile yapılacak başvuruları karara bağlamak ve başvuru üzerine veya resen etik istişare kararları almak Hâkimler ve Savcılar Kurulunun yargı etiği konusunda yürüttüğü önemli faaliyetlerdendir.
Bilindiği üzere HSK Genel Kurulu’nun 06.03.2019 tarihli toplantısında kabul edilen ve 14.03.2019 tarihli ve 30714 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Türk Yargı Etiği Bildirgesi” 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu’nun 3. maddesinde tanımlanan hâkimler ve savcılar için bağlayıcı niteliktedir.
Türk Yargı Etiği Bildirgesinde yer alan ilkelerin daha iyi benimsenmesi, bu ilkeler hakkındaki farkındalığın artırılması ve neticeten yargıda etik kültürünün yerleştirilerek arzulanan seviyeye ulaşılabilmesi için bildirge kapsamında bazı rehber çalışmaları yürütülmektedir.
Bildirgede yer alan ilkelerin uygulama alanına ilişkin referans alınacak rehber metinlerin hazırlık çalışmaları kapsamında, ilk rehber çalışması tamamlanarak "Türk Yargı Etiği Bildirgesi Kapsamında Sosyal Medya Kullanım Rehberi" 08.03.2022 tarihli ve 639 sayılı Genel Kurul Kararı ile kabul edilerek, 21.04.2022 tarihli ve 31816 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. Türk Yargı Etiği Bildirgesi Kapsamında Sosyal Medya Kullanım Rehberi giriş bölümü hariç 5 ayrı başlık ve 45 maddeden oluşmaktadır. Rehberde ‘Sosyal Medya ve Ağlarda Sanal Kimlik İnşasında Dikkat Edilecek Hususlar’, ‘Sosyal Medya ve Ağlarda Sanal Arkadaşlık, Etkileşim ve İlişkiler’, ‘Sosyal Medya Ve Ağlarda Etik Davranış Modeli ve Paylaşım Ölçütleri’, ‘Siber Tehlikeler Karşısında Sosyal Medya ve Ağlarda Gizlilik Ayarları ve Güvenliğin Önemi’, ‘Sosyal Medya Kullanımında Eğitim ve Farkındalık Oluşturma’ konuları uygulamaya yönelik olarak detaylı şekilde düzenlenmiştir. Bu bağlamda anılan bu başlıklar altında, yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı ilkeleri kapsamında, yargıya olan güveni korumak suretiyle hâkim ve savcıların sosyal medyada ve sanal ağlarda dâhil olacakları platformlar, bu platformlardaki kimlik inşası ve ilişkiler, etkileşimler, yapacakları paylaşımlar, bu paylaşımların çerçevesi, bu platformları kullanırlarken dikkat etmeleri gereken güvenlik ve gizliliğe dair hususlar ve farkındalık oluşturmaya kadar birçok tavsiyeye yer verilmiştir. Rehberin Türkçe ve İngilizce olarak kitapçık halinde basımı yapılmıştır ve rehber Kurulumuzun internet sitesinde yayımlanmıştır.
Ayrıca rehbere ilişkin ders videosu Türkiye Adalet Akademisinin uzaktan eğitim platformu üzerinden, hâkim savcı yardımcıları ile tüm hâkim ve savcıların erişimine sunulmuştur.
Bildirgede yer alan ilkelerin uygulama alanına ilişkin referans alınacak rehber metinlerin hazırlık çalışmaları kapsamında, ikinci rehber çalışması olan ve Türk Yargı Etiği Bildirgesi’nde yer alan ilkelerin tamamının somut örneklerle açıklanmasını amaçlayarak hâkim ve savcılara büyük oranda yol gösterici olması planlanan ‘Türk Yargı Etiği Bildirgesi Rehberi Taslağı’na dair çalışmalar, sürece tüm hâkim ve savcıların katılımları sağlanacak şekilde Hâkimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulunun gözetim ve denetimi altında Yargı Etiği Bürosu tarafından sürdürülmektedir.